Javnom preduzeću “Željeznice Republike Srpske” do sada je dostavljeno više od 170 tužbi od oko 2.000 radnika, čija ukupna potraživanja po osnovu umanjenih toplih obroka od 2012. do 2015. godine, uključujući i regres iz 2011. godine, prelaze 14.000.000 KM, saopštila je Uprava ŽRS.
“Željeznice” navode da je teško utvrditi precizan broj tužbi s obzirom na to da su utuženi različiti periodi, ali da je, po pristiglim presudama do kraja 2015. godine, uknjiženo 8.600.000 KM.
Do umanjenja isplate toplog obroka sa 185 KM neto /305 KM bruto/ na 112 KM neto /185 KM bruto/ od 2012. godine došlo je isključivo zbog teškog finansijskog stanja u kojem se “Željeznice” nalaze već dugi niz godina, tvrde iz uprave preduzeća.
Osnovni i okružni sudovi su u većini presuda zauzeli stanovište da su “Željeznice” ispravno postupile, odnosno da su mogle pristupiti umanjenju naknada u skladu sa mogućnostima za isplatu, imajući u vidu činjenicu da je riječ o naknadama koje su iz kategorije materijalnih troškova i koje se isplaćuju iz sredstava poslovanja za te namjene, a da “Željeznice” već dugi niz godina posluju sa gubitkom.
Tek su presude Vrhovnog suda Republike Srpske i Ustavnog suda promijenile stanovište osnovnih i okružnih sudova, ali do tada je već većina tih razlika potraživanja bilo utuženo, i postojalo je vrlo malo mogućnosti za dogovore oko eventualnog izbjegavanja sudskih sporova.
Iz Uprave navode da je u početnoj fazi razgovora sa radnicima i sindikatima, bilo i značajne podrške Upravi “Željeznica” na aktivnostima u cilju prevazilaženja teške materijalne situacije, ali da je kasnije došlo do promjene stavova i pokretanja sudskih sporova.
-Kada je postalo izvjesno da je došlo do promjene sudske prakse, i da prema presudama koje dolaze postoji obaveza da se radnicima isplate te razlike, Uprava “Željeznica” je za 2016. godinu uknjižila dug prema radnicima u punom iznosu od 185 KM neto /305 KM bruto/, a za prethodni period knjiži obaveze za dug za koje su donesene pravosnažne presude, navodi se u saopštenju.
U saopštenju se dodaje da je bilo i zahtjeva da se odmah priznaju svi tužbeni zahtjevi da se ne ide u dalje postupke, što bi značilo da na izvršenju odmah ima 14.000.000 KM i što bi dovelo do trenutne blokade “Željeznica” i nemogućnosti daljeg opstanka.
Uprava je preduzela brojne korake imajući u vidu šta bi značilo priznavanje po automatizmu svih tužbenih zahteva, a opet imajući svijest da postoji obaveza da se radnicima isplate zaostala dugovanja, ali i da ne postoje sredstva da se ta dugovanja isplate.
Za cjelokupan dug, sindikatima kao predstavnicima svih tužilaca, ponuđen je sporazum koji je obuhvatao sva potraživanja, uz period otplate od pet godina, počev od 1. januara 2017. godine, što su sindikati i punomoćnici radnika odbili.
Takođe, ponuđeno je i da se dug za 2015. godinu isplati u kraćem roku, od tri godine što je u skladu sa zahtjevom radnika, ali počev od 1. januara 2017. a ne odmah kako je traženo, međutim i to radnici nisu prihvatili, odnosno advokatska kancelarija koju su angažovali.
Uprava je pokušala da pronađe rješenje i putem Agencije za mirno rješavanje radnih sporova Republike Srpske, ali je i to bilo bez uspeha i razumjevanja.
Iz Uprave upozoravaju da alternativa može da bude samo prinudna naplata blokadom računa i prodajom imovine.
-U tom slučaju izvjesno je da može doći do mnogih drugih za radnike možda i nesagledivih posljedica – blokada računa i od komitenata, nemogućnost daljeg poslovanja, blokada od banaka zbog neizmirenja kredita, nemogućnost obezbjeđenja energenata, materijala i sredstava za rad i drugo, navode iz Uprave ŽRS.
Ističu da u krajnjem slučaju može doći i do potpunog prestanka redovnog rada što može da vodi i do stečaja, otpuštanja radnika, što ovoj Upravi “Željeznica” nikada nije bio cilj.
