Da li će konačno rješenje između Beograda i Prištine biti postignuto za mandata visoke predstavnice EU Federike Mogerini i da li je proljeće je “izgubljeno” za nastavak dijaloga, analitičari u Beogradu i Prištini vide različito.
Dok prištinski analitičari tvrde da bi sporazum između dvije strane mogao biti postignut sredinom ove godine, realnost je malo drugačija, tvrde stručnjaci iz Beograda.
Izbori za Evropski parlament, koji će se održati između 23. i 26. maja će direktno uticati na opšte političko usmjerenje nove Evropske komisije, što bi u značajnoj mjeri moglo da promeni odnos Brisela prema brojnim spoljnopolitičkim pitanjima.
Da li će promjena odnosa snaga u novom Parlamentu EU imati uticaja na dalji tok pregovora Beograda i Prištine?
Izbori za Evropski parlament, koji će se održati između 23. i 26. maja bi u značajnoj mjeri mogli da promjene odnos Brisela prema brojnim spoljnopolitičkim pitanjima.
Koliko će izbori imati uticaj na pregovore, zavisi jedino od ishoda glasanja – ukoliko dođe do porasta uticaja suverenističkih snaga, odnosno onih struktura koje se zalažu za veći uticaj zemalja članica i za neodricanje od suvereniteta u narednom periodu, to bi moglo ići u korist Beograda, smatra karijerni diplomata Zoran Milivojević.
On je za Telegraf.rs rekao da se to vidi i u ponašanju nekih stranaka u Evropi, recimo u Italiji i Austriji, koje imaju razumijevanje za nacionalne i državne interese i Srbije ali i generalno država u cjelini.
Da “sve zavisi” od glasanja u EP slaže se i politikolog Ramuš Tahiri koji smatra da EU trenutno nema interesa za postizanje sporazuma, te da je “Mogerini obavila svoj posao” i da će pristup dijalogu Prištine i Beograda biti poznat nakon novih izbora.
I Beograd i Priština žele da vide ko će biti “glavni” u Evropi, ko će biti garant dogovora između Beograda i Prištine, rekao je predjsednik Upravnog odbora Foruma za etničke odnose Dušan Janjić.
Poslije odluke predsjednika Srbije, Aleksandra Vučića, koji je predvodeći srpsku delegaciju u Briselu, septembra 2018. godine odlučio da neće doći do zajedničkog sastanka sa visokom predstavnicom Federikom Mogerini i predsednikom tzv. Kosova, Hašimom Tačijem, jer nema uslova zbog ponašanja Prištine, dijalog je praktično zamrznut.
Poslije toga, Priština je nastavila da povlači nerazumne poteze, a jedan od njih je i podizanje taksi na srpske proizvode na 100 odsto, što je naišlo na osudu, kako državnog vrha Srbije, tako i dobrog dijela predstavnika EU i SAD.
Uprkos apelima i pritiscima sa više strana, Priština ne da nije povukla takse, nego je 7. marta ove godine otišla korak dalje i većinom glasova usvojila Platformu za dijalog o konačnom, inkluzivnom i pravno obavezujućem sporazumu za normalizaciju odnosa Beogada i Prištine.
Usvajanjem platforme u kojoj se kaže da jedini ishod dijaloga može da bude priznanje Kosova, ne tretirjući prava i položaj Srba i nealbanaca, propisivanjem obaveza da se Srbiji nametne nekakva ratna šteta je zabijanje i poslednjeg eksera u kovčeg na dijalog između Beograda i Prištine”, poručio je tada direktor Kancelarije za KiM, Marko Đurić.
Kada će pregovori biti nastavljeni, još uvijek je neizvesno smatraju stručnjaci, ali trenutno nijednoj strani nije u interesu da se sada nastave i “na brzinu” dođe do rješenja.
“Potreba za dijalogom postoji. On je prekinut odnosno zamrznut u jednom stanju gdje je počeo da ima vrlo značajne rezultate. Posle toga je došlo do ozbiljnih političkih problema i to ne samo između Beorgada i Prištine nego i do problema koja su ponašanja pregovarača izazvala u zemlji, ali i u regionu. I to je stiglo do jedne vrlo opasne bezbednosne tačke”, objašnjava Janjić i dodaje da nije realno da prije oktobra nastavi dijalog, koji ima za cilj da smiri bezbjednosne tenzije.
Za sada nema nikakvih momenata u vezi sa nastavkom dijaloga, a stav Srbije je poznat i nepromenjen. Uslov je ukidanje taksi i vraćanje razgovora na poziciju na kojoj je zaustaljen, bez uzimanja u obzir Platforme i “maksimalističkog pristupa Prištine”.
Koliko će izbori u EP imati uticaj na pregovore, zavisi jedino od ishoda glasanja smatra karijerni diplomata Zoran Milivojević.
“Novi momenat je najava predsednika Vučića da se očekuje nova inicijativa Evropljana odnosno Angele Merkel i Emanuela Makrona, vodećeg dvojca u Evropskoj uniji. Šta bi to novo moglo da se pojavi, mi za sada to ne znamo, ali je to jedino što bi moglo eventualno da deblokira dijalog. Inače, potpuno je jasno da od dijaloga koji bi vodila Mogerini i ta odlazeća ekipa, nema ništa”, objasnio je Milivojević.
(Telegraf.rs)
