Mnogi političari i novinari i danas su na vezi sa ljudima iz DB-a, danas OBA, ili BIA. Rjeđe su neposredni saradnici, a češće je to odnos u kom političari i novinari sjede s pripadnicima DB i cinkare, daju komentare, pričaju o intrigama i (ili) ružno o kolegama, i te priče se unose kao bilješke, na osnovu kojih kasnije mogu da se rade neke strategije.
Na vijest federalnih medija da MUP Republike Srpske navodno pravi spiskove podobnih ljudi kako bi se, u ne daj bože situaciji mogli osloniti na njih, prvi su reagovali i javno se oglasili braneći ovu akciju policije RS Predrag Ćeranić i Slobodan Župljanin, oba dekani fakultetata bezbjednosti. Prvi državnog, a drugi privatnog. Tek nekoliko dana poslije njih oglasio se i ministar Dragan Lukač i objasnio o čemu se zapravo radi. I to ne bi bilo toliko čudno da oba nisu, prije rata, bili aktivni doušnici UDBE.
Dakle, pitanje je da li važi ono staro pravilo, jednom doušnik – zauvijek doušnik.
Pregledavajući listu dužu od 6.000 imena svih tih saradnika Službe državne bezbjednosti i bezbjednosno interesantnih ljudi, tada “neprijatelja sistema”, više je nego očigledno da su gotovo svi saradnici danas napravili uspješne profesionalne i političke karijere, da su veoma poželjni u vladajućim krugovima i medijima i da su oni jedini tumači istine, ma kakva tema da je na dnevnom redu.
S druge strane, onima koje su oni “cinkarili” operativcima Službe državne bezbjednosti su sva vrata javnih ustanova zatvorena, oni su nepoželjni u društvenom i javnom životu. Najbolji primjer za to je prof. dr Nikola Mojović, nesumnjivo danas jedan od vodećih srpskih intelektualaca kojeg, na primjer, nema u javnim istupima, a ni jedan predsjednik RS nije ga ni ponudio da mu bude savjetnik, iako su kroz te kabinete defilovale razne ulizice i po pravilu neznalice.
Profesor Mojović imao je podeblji dosije u UDBI, koja ga je označila kao anarholiberala. Za njegovo “neprijateljsko djelovanje” bili su zaduženi neki studenti Pravnog fakulteta, a među njima i Slobodan Župljanin, koji danas na spisku mnogobrojnih funkcija ima i onu da je savjetnik predsjednice RS Željke Cvijanović.
Ali, tamo gdje država ne može da pomogne, Slobodan Župljanin je poražen – na izborima! Propao je kao kandidat SP za poslanika u NSRS na izborima 2018. godine, a potom i kao kandidat iste partije za načelnika Kotor Varoša, dvije godine kasnije. Međutim, najzaposleniji na “razobličavanju” profesora Nikole Mojovića bio je njegov kućni prijatelj Rajko Petrović, konspirativno zvani “Rotor”.
Uz profesora Mojovića, pod budnim okom DB-a bili su i vladika banjalučki Jefrem i protojerej Ratko Radujković. Oni su svakodnevno opservirani, a za njih je bio zadužen mladi bogoslov Zoran Ivanić.
Posebna etiketa “neprijatelja države”, po ocjeni Državne bezbjednosti, nalijepljena je autoru ovog teksta, banjalučkom novinaru Anđelku Kozomari. Njega je UDBA označila kao srspkog nacionalistu i vođu građanske desnice u Banjaluci. Bio je godinama intenzivno praćen i prisluškivan, a pomoć UDBI pružale su njegove kolege doušnici Jovan Babić, novinar Vijesnika, a potom Tanjuga, koji je imao kodno ime “Bajo” i Kemal Coco, novinar “Politike ekspres”, čije je kodno ime bilo “Pjesnik”.
Nažalost, mnoge kolege novinari su sarađivale sa UDBOM iako nisu zvanično bili angažovani kao doušnici, ali su javljali operativcima šta je i u kojoj prilici “sumnjivac” govorio.
Među “neprijateljima” tog vremena nezaobilazni su i trojica uglednih profesora Ekonomskog fakulteta u Banjaluci Miodrag Zec, Jovo Dušanić i Ljubomir Zolotić. Njihov grijeh je bio samo što su ih na zub uzeli nekoliko profesora muslimana sa tog fakulteta. Progon ove trojice tada mladih, ali veoma talentovanih profesora, bio je više nego surov. Bila je to najveća politička afera tog vremena u Banjaluci. Na kraju, sva trojica su morali da pobjegnu iz Banjaluke i spas su našli u Beogradu.
Zanimljivo je da su i braća Koljević, Nikola i Svetozar, takođe bili operativno obrađivani od Službe državne bezbjednosti. I Izetbegovići, Alija i sin mu Bakur takođe su označeni kao neprijatelji onog sistemaa i operativno su obrađivani kao muslimanski nacionalisti. Sa pozicija djelovanja građanske desnice isticao se tada i Dževad Galijašević, danas jedan od najboljih poznavalaca islamskog terorizma.
Duga je lista aktivnih doušnika UDBE tog vremena. Uz Slobodana Župljanina na toj listi je i Predrag Ćeranić “Slavuj”, koji je kasnije primljen na posao u SDB. Na listi je i Radivoje Gutić “Reporter”, dopisnik Večernjih novosti iz Hercegovine. Doušnik UDBE bio je i poznati banjalučki muzičar i pekar Muharem Insanić kodnog imena “Kolibri”.
I drugi doušnici su pravili zavidne političke karijere – Lazar Prodanović je, na primjer, već četiri mandidata poslanik SNSD u Predstavničkom, ili Domu naroda Parlamentarne skupštine BiH. Član je i nekoliko komisija i odbora sa visokim honorarima i realno je pitanje kako čovjek stigne da sve te funkcije kvalitetno odradi.
Ostoja Kremenović, ministar u prvoj Vladi Milorada Dodika 1998. godine, zatim direktor Kancelarije za žalbe BiH, takođe je bio višegodišnji doušnik UDBE. Saradnik je bio i Nikola Kragulj, takođe ministar u toj vladi Milorada Dodika, a kasnije SNSD-ov načelnik opštine Gradiška. Zanimljivo je da su ministri u toj Dodikovoj vladi bili i Slobodan Župljanin, ali i Sredoje Nović, prethodnio šef SDB BiH.
Ni sadašnju, niti nekoliko prethodnih vlada RS nisu zaobišli doušnici, samo ovog puta ne DB-a, nego stranih obavještajnih službi. Nenad Kecmanović, savjetnik Milorada Dodika, profesor na nekoliko fakulteta, siva eminencija u RS, skinut je pred rat sa liste kandidata za člana Predsjedništva SFRJ iz BiH zato što je objelodanjeno da je agent engleske obavještajne službe MI6. Umjesto njega u Predsjedništvo Jugoslavije otišao je Bogić Bogićević i poznato je kako se sve to odrazilo na raspad Jugoslavije.
Mnogi političari i novinari i sada su na vezi sa obavještajnim i bezbjednosnim agencijama, danas OBA, ili BIA. Rjeđe su neposredni saradnici, a češće je to odnos u kom političari i novinari sjede s pripadnicima DB i cinkare, daju komentare, pričaju o intrigama i (ili) ružno o kolegama, i te priče se unose kao bilješke, na osnovu kojih kasnije mogu da se rade neke strategije.
Službe ne bi bile to što jesu da nemaju saradnike iz svih sfera života, pa i politike. Nažalost, danas i političari i novinari cinkare svoju zemlju, svoje kolege, svoj narod inostranim obavještajnim službama, nadajući se pomoći u napredovanju u službi.
Milorad Dodik, kao član Predsjedništva BiH, ima zakonsko pravo da traži od OBA mikrofilm na kojem se nalazi svaki dosije i saradnika i neprijatelja. Vjerujem da bi bio šokiran nekim od tih dosijea, pod uslovom da on to sada ne zna, ili ako ne zna, da zaista želi da ih vidi.
Strane obavještajne službe premrežile su BiH, pa tako i RS. Procjenjuje se da samo iranska obavještajna služba ima preko 300 agenata u BiH. Najčešće djeluju preko nekih nevladinih organizacija i medija, gdje su plate relativno male, pa za šaku dolara dobiju saradnike, ili propagatore svog “demokratskog i slobodnog društva”.
Najpoznatiji slučaj, kada su ljudi iz medijske branše u pitanju, je onaj Željka Kopanje, na kojeg su, prema do sada raspoloživim podacima, atentat ipak izvršile strane obavještajne službe.
Džef Bomo, šef međunarodne policije u BiH sjedio je u svom službenom džipu i iz prikrajka posmatrao ubistvo Srđana Kneževića, a takođe, sjedeći u tom džipu, posmatrao je i likvidaciju Ljubiše Savića Mauzera. On je imao bliske saradnike u vrhu vlasti RS, ali i u nekim javnim medijima.
Poznat je slučaj, objavljen na Vikiliksu, da su dvojica savjetnika tadašnjeg člana Predsjedništva BiH iz RS Nebojše Radmanovića, Đuro Beronja i Danilo Petrović, inače Radmanovićev zet, došli u američku ambasadu u Sarajevu i ponudili se ambasadoru Čarlsu Inglišu da mu budu doušnici iz Predsjedništva BiH. Prema vlastitom priznanju, ambasador je bio šokiran ovom ponudom, ali nije se izjasnio da li ju je i prihvatio. Đuro Beronja, iako vojni oficir po struci, danas je zamjenik direktora Službenog glasnika RS.
Istinito