U srednjim školama mjesta će biti za 10.553 novih učenika, a od ove godine u Republici Srpskoj uvodi se novo zanimanje, koje će za sada biti dostupno samo učenicima u Doboju.
Ekonomskoj školi u Doboju je, naime, u novoj školskoj godini odobren upis jednog odjeljenja za zanimanje poslovno-informatički tehničar, u struci ekonomija, pravo i trgovina.
– Podržavamo upis novih zanimanja, jer svaka promjena na tržištu trebalo bi da daje signal školama da to razrade – kaže predsjednik Aktiva direktora srednjih škola regije Doboj Spasoje Vasiljević.
Stručnjaci vjeruju da će ovo zanimanje biti atraktivno za učenike, a već sljedeće godine bi zahtjev za upis mogla da uputi i Ugostiteljko-ekonomska škola Prijedor.
– Naša škola ima i kadar i uslove za to, tako da ćemo i mi ići sa tim zanimanjem naredne godine. Prethodnih godina smo uvodili nova zanimanja kao što su tehničar informacionih tehnologija i tehničar mehatronike i zaista smo išli u korak sa vremenom i potrebama – kaže direktorka ove škole Valentina Sovilj.
Učenici su, ističe ona, zainteresovani za nova zanimanja, a skloniji su i da izaberu ona koja podrazumijevaju užu specijalizaciju u nekoj struci.
– Kod nas je ekonomski tehničar jedno dobro staro zanimanje, ali smo imali situaciju da se mnogo češće odlučuju za bankarskog tehničara nego za ekonomskog, koji daje univerzalnije znanje – ističe Sovilj.
Zanimanja budućnosti su i sva zanimanja vezana za informacione tehnologije, s obzirom na razvoj IT sektora, ali i zanimanja u struci mašinstvo i obrada metala, kao što su tehničar mašinske energetike, mašinski tehničar za kompjutersko konstruisanje, tehničar CNC tehnologija i slično, ističu iz resornog ministarstva. Većina njih su, podsjećaju, kao nova zanimanja uvedena u srednje škole u prethodnih nekoliko godina. Po zahtjevu privrede, uvedeno je i zanimanje tehničar modelar obuće, u struci tekstilstvo i kožarstvo.
Istovremeno, kažu, deficitarna zanimanja se razlikuju po opštinama, pa bi kod izbora za upis učenici i roditelji trebalo da obrate pažnju i na to šta je konkretno deficitarno u njihovoj opštini. U Banjaluci su to, recimo, tehničar modelar obuće, varilac, zidar i armirač-betonirac.
– Kod izbora zanimanja treba biti realan koliko je moguće, ali svakako prilagoditi i afinitete učenika planu upisa. Imali smo situacije hiperprodukcije određenog kadra, upravo zbog pritiska roditelja i učenika. Mi smo i sada planom tražili i odobrena su nam zanimanja koje je uglavnom tražila privreda. Bilo bi to još uspješnije kada bi bilo više učenika, jer onda bismo zaista mogli planirati da se pomogne i privredi. Ipak, nismo optimisti s obzirom na to kakve su tendencije s padom broja učenika – kaže Valentina Sovilj.
U Ministarstvu prosvjete i kulture RS smatraju i da bi škole trebalo više da koriste mogućnost da, u skladu sa potrebama tržišta rada u njihovim opštinama, dio nastavnih programa za stručno obrazovanje utvrde sami, kako bi se povećala zapošljivost njihovih maturanata.
Već se radi i na uvođenju dualnog sistema obrazovanja, kako bi se unaprijedio kvalitet srednjeg stručnog obrazovanja i pripremili učenici za potrebe tržišta rada i zapošljavanje.
– U saradnji s privrednicima radi se na stvaranju uslova za unapređenje praktične nastave u preduzećima, a oni su izrazili spremnost da obezbijede praktičnu nastavu za učenike kako bi stekli vještine i kompetencije koje će ih osposobiti za rad – navode u Ministarstvu.
Konkurs za upis krajem maja
Konkurs za upis učenika u prvi razred srednjih škola u Srpskoj biće raspisan krajem maja, dok će upis biti u junu i julu, najavljuju iz Ministarstva prosvjete i kulture RS. Odobren je upis 10.553 učenika, od čega 2.518 učenika trećeg stepena složenosti, a 8.035 u zanimanja četvrtog stepena složenosti.
Po njihovim podacima, u školskoj 2018/19. godini deveti razred u Republici Srpskoj završava 10.125 učenika. Kriterijumi za upis učenika u prvi razred srednjih škola su ostvaren opšti uspjeh u VI, VII, VIII i IX razredu, poseban uspjeh iz nastavnih predmeta značajnih za vrstu škole u koju se učenik upisuje, te rezultati ostvareni na posebnom ispitu, za umjetničke škole.
Da bi olakšali roditeljima i đacima da planiraju upis, razvili su i android aplikaciju „Vodič kroz zanimanja“, koja prikazuje plan upisa u svakoj srednjoj školi u Srpskoj, kao i opise svih zanimanja, uključujući statističke podatke Zavoda za zapošljavanje RS, koji daju koeficijente zapošljivosti za svako od zanimanja.
srpskainfo.com