Šefovi diplomatija Evropske unije će u utorak raspravljati o strategiji proširenja i izvještajima Evropske komisije o reformama na zapadnom Balkanu, a trebalo bi da bude riječi i o mogućem otvaranju novog poglavlja u pregovorima sa Srbijom, rekli su novinarima diplomatski izvori EU u Briselu.
Ali među članicama EU nema saglasnosti da se proces proširivanja više podstakne, budući da neki ključni partneri u Uniji istrajavaju u stavu da se najprije mora iznutra stabilizovati EU, uključujući posljedice izlaska iz članstva Velike Britanije. Ujedno se itekako vodi računa da prema ulasku novih zemalja u Uniju postoji vidan otpor u političkim snagama i među građanima ne malog broja članica EU.
Zvaničnici u Briselu su dodali da se istovremeno odluka o datumu početka pregovora sa Sjevernom Makedonijom i Albanijom odlaže za jesen. U radnim dokumentima za ministarski sastanak u utorak se samo navodi da će biti razmotreni strategija i izvještaji EK, dok se odluke o Skoplju i Tirani ne spominju.
O tome će prethodno raspravljati ambasadori članica EU i sad je već izvesno da bi možda u septembru ključno “zeleno svjetlo” za pregovore sa Skopljem mogao dati njemački parlament, kao što je to nagovijestio makedonski premijer Zoran Zaev poslije razgovora s kancelarkom Angelom Merkel u Berlinu.
Vlasti u Skoplju smatraju da se ta odluka za Severnu Makedoniju, koja je ispunila ključni uslov sporazuma o imenu s Atinom, mora razdvojiti od konačnog stava prema Albaniji, zbog činjenice da u toj zemlji vladaju velika politička nestabilnost i sukobi vlasti i opozicije.
A takođe i zato što više uticajnih članica Unije imaju i dalje krupne zamjerke zbog opšte korupcije i raširenog kriminala, naročito vezanog za drogu koja se preko albanskih mreža rastura po Evropi.
Predsjednik Evropskog savjeta Donald Tusk i predsjednik Evropske komisije Žan-Klod Junker su prije tri dana, poslije susreta u Briselu s makedonskim predsjednikom i premijerom Stevom Pendarovskim i Zoranom Zaevom, objasnili da “nisu sve zemlje EU spremne da ovih dana usvoje odluku” o davanju datuma za pregovore.
Više članica, mahom iz istočne EU, ali i Italija, Austrija i Malta, u poruci partnerima u Uniji zatražile su da se Sjevernoj Makedoniji i Albaniji odobri početak pregovora, ističuci da EU mora da ispuni “predanost evropskoj integraciji zapadnog Balkana, jer je to ulaganje u mir i stabilnost u Evropi i jačanje otpornosti na spoljne, štetne interese drugih aktera”.
Zvaničnici u Parizu i Hagu, kao i izvori u Savjetu ministara EU novinarima su rekli da su, međutim, prema tome prilično uzdržane posebno Francuska, Danska i Holandija, a Njemačka bi izgleda bila spremna da se datum odobri bar Sjevernoj Makedoniji. Holandija je upravo od Evropske komisije zatražila da stavi van snage režim bez viza za ulazak Albanaca u šengenski prostor Unije.
Izvori EU u Briselu navode da je među članicama Unije bilo i zamjerki na to što je Evropska komisija izvještaje o reformama u zemljama zapadnog Balkana objavila tek krajem maja, pa nije bilo dovoljno vremena da se sve dobro procijeni. Takođe je objašnjeno da neke članice, naročito Njemačka i Švedska, moraju da u parlamentu dobiju saglasnost za početak pregovora s nekom zemljom, a to traži dodatno vrijeme.
Sjeverna Makedonija ima izgleda da na jesen dobije dugo čekani datum pregovora o članstvu s EU, ali, uprkos preporuci Evropske komisije, više članica EU su krajnje odbojne prema takvoj odluci i za Albaniju. U medijima EU su ovih dana objavljene analize koje bacaju vrlo nepovoljno svetlo na političke sukobe i naročito korupciju i kriminal vezan za drogu koja se preko albanskih mreža rastura po cijeloj Evropi.
U portalu “Euobserver” je i sam savjetnik Vlade u Tirani, bivši britanski diplomata Hugo Strajd, ukazao na to da je njemački visokotiražni list Bild ovih dana objavio video snimke koji albanskog premijera Edija Ramu povezuju s mrežama organizovanog kriminala. Savjetnik Strajd navodi da “razmimoilaženja među članicama Unije oko ulaska novih zemalja u članstvo i riješavanja problema imigracije prirodno stvaraju nove prepreke za zapadni Balkan”.
On smatra da je “Albanija nažalost stvorila sama sebi stvorila problematičnu sliku…i jasno je da se u Evropi vjeruje da je albanska politička klasa dio šireg problema”.
Mediji i stručnjaci za kriminal u EU navode da su izuzetno moćne mreže albanske mafije u trgovanju drogom na područjima vezanim za luke Roterdam, Amsterdam i Anvers, a preko same Albanije stiže i droga iz Turske i Avganistana. Britanski list Gardijan je objavio opširnu analizu iz koje proizilazi da je albanska mafija zajedno s italijanskom Ndrangetom sad preuzela kontrolu nad švercom i uvozom kokaina u cijeloj Velikoj Britaniji, čija se vrijednost procjenjuje na pet milijardi funti godišnje.
(N1)
