Neredi u više crnogorskih gradova tokom protesta zbog hapšenja vladike Joanikija i više sveštenika, sukobi, tenzije, suzavac, kamenice, nova privođenja i povrijeđeni građani i pripadnici policije, epilog su sinoćnjih događaja u Crnoj Gori.
Osim policije, vlast se nije oglašavala, nema političkih ocjena.
Boris Raonić iz Građanske alijanse za podgoričke Vijesti kaže da ulazak u socijalnu krizu i izbornu kampanju, u kombinaciji sa tenzijama, može da napravi veoma rizičinu atmosferu, u kojoj jedna, kako kaže, prazna i ostrašćena glava može da dovede do usijanja.
Komentarišući te događaje, Raonić, kao i njegov kolega iz Centra za građanske slobode Boris Marić, ne vide pravni osnov za pritvaranje sveštenika.
Marić smatra da je sve to dio predizborne kampanje koja može imati ozbiljne posljedice.
Episkopu budimljansko-nikišćkom Joanikiju i još osmorici sveštenika određeno je policijsko zadržavanje do 72 sata zbog litije u čast Svetog Vasilija Ostroškog, kojoj je prisustvovalo više hiljada građana.
Pritvor je određen i sveštenicima Danilu Zirojeviću, Željku Rojeviću, Ostoji Kneževiću, Mirku Vukotiću, Vasiliju Brboriću, Draganu Krušiću, Nikoli Marojeviću i Slobodanu Jokiću. Sudija za istragu Osnovnog suda u Nikšiću odbio je juče žalbe advokata na određivanje pritvora, a sinoć su zbog toga organizovani protesti građana u nekoliko gradova.
Oni su se u Nikšiću i Beranama okupili ispred zgrade policije nakon čega su krenuli u protestnu šetnju, dok su u Pljevljima protestovali u centru grada.
Među više privedenih je i fotoreporter “Novosti”, kao i povređeni policajci u Pljevljima.
U Tivtu je saslušan sveštenik Mijailo Backović, a u Bijelom Polju Darko Pejić i Siniša Janković.
Episkopski savjet Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori zatražio je juče da se sveštenici puste na slobodu i pozvao sve političke lidere da se uzdrže od bilo kakvih partijskih i političkih zloupotreba Crkve.
Hapšenje sveštenika u Nikšiću izazvalo je visoke tenzije i oštre reakcije dijela javnosti i opozicije, a u Andrijevici su građani u znak protesta nekoliko sati držali pod blokadom put Berane-Andrijevica-Plav.
Zbog hapšenja sveštenika juče je na zahtjev poslanika DF-a na nekoliko sati prekinuto skupštinsko zasjedanje.
Jedan od lidera DF-a Andrija Mandić rekao je da su planirali da pozovu pravoslavne vjernike da izađu na ulice i blokiraju sve puteve dok se na slobodu ne pusti episkop budimljansko-nikšički Joanikije sa sveštenicima, ali da su odustali nakon poziva mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija i Episkopskog savjeta.
U međuvremenu, policija je saopštila da je podnijela krivične prijave protiv poslanika DF-a Mandića, Milana Kneževića i Predraga Bulatovića zbog sumnje da su izvršili krivično djelo pozivanje na otpor i poziva građanima da se okupe u što većem broju na litiji u Nikšiću 12. maja.
Izvršni direktor Centra za građanske slobode Boris Marić rekao je za Vijesti da događaje u Nikšiću i Skupštini razume kao deo političke kampanje vlasti i dijela opozicije za predstojeće izbore koja će ove godine, kako kaže, biti veoma teška.
Marić je objasnio da je određivanje pritvora posljednja mjera jer se prisustvo osumnjičenih može obezbijediti i na druge načine, navodeći da je hapšenje sveštenika u tom kontekstu potpuno nepotrebno.
Smatra i da je pravno sporan stav vrhovnog državnog tužioca Ivice Stankovića koji je tražio poštovanje naredbi Nacionalnog koorodinacionog tela, a u pitanju su u stvari odluke koje je potpisalo Ministarstvo zdravlja.
Takođe je problematizovao podnošenje krivičnih prijava protiv poslanika, koje štiti funkcionalni imunitet kako ne bi snosili posljedice za javno izgovorenu riječ u parlamentu.
“Da je posljedica tog poziva proizvela neku radnu štetu po društvo, to bi već bio drugačiji slučaj”, rekao je Marić.
Marić navodi da i DF očito vodi političku kampanju, koja neće nimalo biti prijatna po građane.
Boris Raonić za Vijesti kaže da nije uvjeren o postojanju osnova za određivanje pritvora, tim prije što MCP nije pozivala narod, već određeni politički subjekti.
Smatra da bi MCP trebalo da se ogradi od nekih, kako kaže, fašističke ikonografije u opštinama na sjeveru, a na vladi je, dodaje, da inicira dijalog, “kako bi se ekstremi stavili na margine, a ne u centar zbivanja”.
“Ove tenzije odgovaraju radikalnim političkim opcijama sa opozicionog spektra i vlastima, jer sva ostala pitanja na koja nemaju odgovor, padaju u drugi plan”, kazao je Raonić.
On je apelovao na sve ozbiljne aktere na civilizovano ponašanje i otvaranje dijaloga, koji će dovesti do kompromisa oko pitanja koja decenijama opterećuju društvo.
Nezavisni poslanik Aleksandar Damjanović rekao je za Vijesti da je ključno da niko iz crkve nije organizovao narod, niti pozivao na kršenje mjera javnog okupljanja, već, naprotiv da su crkveni velikodostojnici smirili tenzije.
“Zato nije bilo osnova da se vladika i sveštenici zadrže u policiji ni jednog jedinog sekunda”, kazao je Damjanović.
Poslanik Goran Danilović (Ujedinjena Crna Gora) kazao je u Skupštini da “treba da zahvalimo vladiki Joanikiju, jer da je bio drugačiji, bila bi drugačija danas Crna Gora”.
Miodrag Lekić (Demos) predložio je predsjedniku Skupštine Ivanu Brajoviću da zakaže vanrednu sednicu parlamenta o stanju u “zemlji endemske korpucije” gdje bi se usvojile preporuke koje bi uputili vladi, tužilaštvu o ostalim državnim organima.
Miloš Nikolić (DPS) pozdravio je poziv mitropolita Amfilohija i ponovio da je u Nikšiću bilo ne samo formalno-pravo kršenje mjera NKT-a, već je ozbiljno dovedeno u pitanje zdravstveno stanje građana Nikšića, ali i cijele Crne Gore.
Većina opozicionih partija juče je u saopštenjima osudila hapšenje sveštenika.
Demokrate su saopštile da se još jednom pokazalo da je Crna Gora, pod DPS-om, država selektivne pravde “koja je neuporedivo gora od nepravde, u kojoj se brutalno obračunava sa neistomišljenicima”.
Iz SNP-a su ocijenili da je “ono što je režim sinoć demonstrirao u Nikšiću očigledna i već proglašena diktatura i poziv na sukobe sa narodom, crkvom i svojom tradicijom”.
Iz Demosa su rekli da vrh vladajuće stranke preko institucija koje kontrolišu, demonstracijom sile pokušava da ponizi crkvene ličnosti želeći da se pojača njen projekat podjela i mržnje u Crnoj Gori.
Iz Radničke partije ocijenili su da je vlast pokazala da je obračun sa crkvom političke prirode.
Agencije
